ਸਾਊਥਾਲ (ਕਾਂਡ ਆਖਰੀ)

       ਜਿ਼ੰਦਗੀ ਦੇ ਉਤਰਾਵਾਂ ਚੜਾਵਾਂ ਨੇ ਪਰਦੁੱਮਣ ਸਿੰਘ ਉਪਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਠੀ ਪਾ ਲਈ ਹੈ। ਬਲਰਾਮ ਦਾ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਆਹ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਇਕ ਮੁੰਡਾ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਰਦੁੱਮਣ ਸਿੰਘ ਬੇਹੱਦ ਖੁਸ਼ ਹੈ। ਰਾਜਵਿੰਦਰ ਨੂੰ ਪਤਿਆ ਕੇ ਵਿਆਹ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁੜੀ ਉਹ ਇੰਡੀਆ ਤੋਂ ਲੈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਰਾਜਵਿੰਦਰ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਕੋਈ ਖਾਸ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਪਾਉਂਦਾ ਪਰ ਢਕੀ ਖੀਰ ਰਿਝ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਾਜਵਿੰਦਰ ਦੀ ਪਤਨੀ ਘਰ ਦਾ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਕਾਰ ਸੰਭਾਲਦੀ ਹੈ ਤੇ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।
      ਅਜ ਪਰਦੁੱਮਣ ਸਿੰਘ ਦੋ ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਫੈਕਟਰੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਉਹ ਪੈਸੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕੱਟ ਰਿਹਾ ਪਰ ਉਹ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਮਗਰ ਪਾ ਕੇ ਕਾਹਲੀ ਕਾਹਲੀ ਕੰਮ ਕਰਾ ਕੇ ਦੋ ਘੰਟੇ ਪੂਰੇ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਹੈਰਾਨ ਹਨ ਤੇ ਖੁਸ਼ ਵੀ। ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ,
“ਇਹ ਛੁੱਟੀ ਜਲੂਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਦੀ ਐ, ਏਦਾਂ ਨਾ ਹੋਵੇ ਘਰੀਂ ਜਾ ਕੇ ਬੈਠ ਜਾਓ, ਗੋਰਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕ ਵਾਰੀ ਪਤਾ ਚੱਲ ਜਾਵੇ ਕਿ ਇਹ ਪੱਗਾਂ ਅਸੀਂ ਐਵੇਂ ਨਹੀਂ ਬੰਨ੍ਹੀ ਫਿਰਦੇ।”

ਸਾਊਥਾਲ (ਕਾਂਡ 66)

       ਪਾਲਾ ਸਿੰਘ ‘ਰਾਏ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਬਰੋਕਰ’ ਦੇ ਦਫਤਰ ਅਗੇ ਦੀ ਤਿੰਨ ਚਾਰ ਵਾਰ ਲੰਘਦਾ ਹੈ ਤੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਅੰਦਰ ਦੇਖਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਪੱਗ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦਾ। ਉਸ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਕਾਰੇ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਪੱਗ ਬੰਨਦਾ ਹੈ ਤੇ ਛੁੱਟੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਇਥੇ ਦਫਤਰ ਵਿਚ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜ ਹੈ ਤਾਂ ਸ਼ਨਿਚਰਵਾਰ ਹੀ ਪਰ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਰੇ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਕੰਮ ਤੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਗਲੇ ਸ਼ਨਿਚਰਵਾਰ ਉਹ ਫਿਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਾਰੇ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਅੰਦਰ ਕੁਰਸੀ ‘ਤੇ ਬੈਠਾ ਦਿਸ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਅੰਦਰ ਵੜ ਕੇ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾ ਖੜਦਾ ਹੈ ਤੇ ਬਾਕੀ ਸਟਾਫ ਵਲ ਦੇਖਦਾ ਹੌਲੇ ਜਿਹੇ ਆਖਦਾ ਹੈ,
“ਯੰਗਮੈਨ, ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਇਕ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਐ।”
       ਮੁੰਡਾ ਉਸ ਨੂੰ ਪੱਛਾਣਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਕ ਕੋਨੇ ਪਈ ਕੁਰਸੀ ਵਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ,
“ਆ ਜਾਓ ਅੰਕਲ ਜੀ, ਇਧਰ ਆ ਜਾਓ।”
       ਪਾਲਾ ਸਿੰਘ ਕੁਰਸੀ ਤੇ ਬੈਠਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮੁੰਡਾ ਪੁੱਛਦਾ ਹੈ,
“ਦਸੋ ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਓ?”

ਸਾਊਥਾਲ (ਕਾਂਡ 65)

       ਗਰੇਵਾਲ ਨੂੰ ਸਟਰੋਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਟਰੋਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਲਗ ਭਗ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਤੱਕ ਉਹ ਘਰ ਬਿਨਾਂ ਇਲਾਜ ਪਿਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਇੰਨੀ ਗੰਭੀਰ ਹੈ। ਗਰੇਵਾਲ ਕਈ ਦਿਨ ਤੱਕ ਕੋਮਾ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤਦ ਕਿਤੇ ਜਾ ਕੇ ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹੈ।
       ਹੁਣ ਗਰੇਵਾਲ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਭਰਾ, ਭਰਜਾਈਆਂ ਤੇ ਭਤੀਜੇ, ਭਤੀਜੀਆਂ। ਬਿਮਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਰੇਵਾਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਜਿਵੇਂ ਵੱਧ ਗਈ ਹੋਵੇ। ਜਗਮੋਹਣ ਨੂੰ ਗਰੇਵਾਲ ਦਾ ਬਹੁਤ ਫਿਕਰ ਹੈ। ਉਹ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਬਹੁਤਾ ਚਿਰ ਨਹੀਂ ਬੈਠਿਆ ਕਰਦਾ। ਇਕ ਤਾਂ ਗਰੇਵਾਲ ਕੋਲ ਹੋਰ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਜਾਣਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਦੂਜੇ ਗਰੇਵਾਲ ਨਾਲ ਵੀ ਕੋਈ ਗਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਉਹ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਭਰਾਵਾਂ ਦਾ ਗਰੇਵਾਲ ਪ੍ਰਤੀ ਉਮੜਦਾ ਪਿਆਰ ਬਹੁਤ ਕੋਫਤ ਦੇਣ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਰੇਵਾਲ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਠੀਕ ਹੋਵੇ ਤੇ ਲੋਕਾਚਾਰੀ ਉਹ ਗਰੇਵਾਲ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਸਾਊਥਾਲ (ਕਾਂਡ 64)

        ਮੀਕੇ ਦਾ ਮਾਰਿਆ ਮਿਹਣਾ ਪਰਦੁੱਮਣ ਨੂੰ ਛਣਨੀ ਛਣਨੀ ਕਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਅੰਦਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮੀਕੇ ਦੇ ਮਿਹਣੇ ਵਿਚ ਦਮ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਖੁਦ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੀਕਾ ਆਪਣੀ ਕਿੜ ਕੱਢ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਬਕਵਾਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਵਨ ਉਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਭਰੋਸਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਚੁੱਪ ਜਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਸਤਿੰਦਰ ਬਾਰੇ ਫਿਕਰ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਬੜਬੋਲੀ ਹੈ ਪਰ ਪਵਨ ਦੀ ਇਹ ਹਵਾ ਉਸ ਤੋਂ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ। ਜੇ ਮੀਕੇ ਦੀ ਗੱਲ ਸੱਚ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਤਾਂ ਲੁਟਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਹ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਦੇ ਰਾਹ ਦਾ ਹਾਮੀ ਹੈ। ਉਹ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵੇਲੇ ਪਾਲਾ ਸਿੰਘ ਕਿਸ ਤਕਲੀਫ ਵਿਚ ਦੀ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਹ ਉਸ ਦੇ ਦੁੱਖ ਵਿਚ ਸ਼ਰੀਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਪਾਲਾ ਸਿੰਘ ਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿਧਰੇ ਛੁੱਪਨ ਹੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਬਹਰਹਾਲ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਿਆਨ ਕੌਰ ਰਾਹੀਂ ਸੱਚ ਦਾ ਪਤਾ ਕਰੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਪਵਨ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ। ਸਭ ਕੁਝ ਸੋਚਦੇ ਹੋਏ ਉਸ ਵਿਚ ਇੰਨਾ ਧੀਰਜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਬੈਠ ਕੇ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕੇ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਂਦਾ ਹੋਇਆ ਗਿਆਨ ਕੌਰ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਆਖਦਾ ਹੈ,

ਸਾਊਥਾਲ (ਕਾਂਡ 63)

       ਮਨਿੰਦਰ ਨੂੰ ਗਾਇਬ ਹੋਇਆਂ ਕਈ ਮਹੀਨੇ ਬੀਤ ਗਏ ਹਨ। ਉਸ ਦਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਕਿਥੇ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਕੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਾਂ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪਾਲਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨੀ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਇੰਨੀ ਤਲਾਸ਼ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਹ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਹੋ ਸਕਦਾ  ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੋਵੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਤਾਂ ਪਾਲਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕੋਈ ਰਾਬਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦੋਨਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਮਰਜ਼ੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਵਿਆਹ ਕਰਾਇਆ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪਾਲਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਹ ਜਾਨਣਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹਿਆ ਕਿ ਉਹ ਕਿਥੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਹੁਣ ਕਿਸ ਹਾਲ ਵਿਚ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੀ ਕਦੇ ਪਾਲਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਖਬਰਸਾਰ ਨਹੀਂ ਲਈ। ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਲਾ ਸਿੰਘ ਸੋਚਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਮੈਂ ਇੰਨਾ ਹੀ ਖਰਾਬ ਪਿਓ ਹਾਂ। ਉਸ ਨੇ ਤਾਂ ਸਦਾ ਹੀ ਆਪਣੀ ਔਲਾਦ ਦਾ ਭਲਾ ਚਾਹਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਲਿਆ, ਪੋਸਿਆ, ਵੱਡੇ ਕੀਤਾ, ਪੜ੍ਹਾਇਆ, ਡਿਗਰੀਆਂ ਕਰਾਈਆਂ ਅਤੇ ਬਦਲੇ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਹੀ ਮੰਗੀ ਸੀ ਤੇ ਔਲਾਦ ਉਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ। ਜੇ ਇਹੋ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਖੜਾ ਹੈ ਔਲਾਦ ਖੁਣੋ। ਉਹ ਔਂਤ ਵੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਕੀ ਬੁਰਾ ਸੀ।

ਸਾਊਥਾਲ (ਕਾਂਡ 62)

       ਪਰਦੁੱਮਣ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਜ਼ਮਾਨਤ ਦੇ ਪੈਸੇ ਇਕੱਠੇ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦਸ ਹਜ਼ਾਰ ਕੁਲਬੀਰੋ ਵਾਲਾ ਵਰਤ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਦਸ ਕੁ ਹਜ਼ਾਰ ਉਸ ਨੇ ਔਖੇ ਵੇਲੇ ਲਈ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਵੀ ਵਿਚ ਪਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਕੁਝ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਕਰਜ਼ਾ ਚੁੱਕ ਕੇ ਪੈਸੇ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਡਲਿਵਰੀਆਂ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਭੁਗਤਾਨ ਰੋਕ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਸਮੋਸੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦੋ ਦੋ ਪੈਨੀਆਂ ਚੁੱਕ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਦਿਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਰਕਰਾਂ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਵਿਚੋਂ ਵੀ ਕੁਝ ਪੈਸੇ ਕੱਟ ਲਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਉਸ ਦਾ ਪੰਜਾਹ ਹਜ਼ਾਰ ਜਲਦੀ ਪੂਰਾ ਹੋ ਜਾਵੇ।
        ਕਾਰਾ ਅਜਿਹਾ ਗੁੰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁੜ ਕੇ ਉਸ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਚੱਲਦਾ ਕਿ ਕਿਧਰ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰਦੁੱਮਣ ਸਿੰਘ ਆਪਣੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਦੇ ਘੋੜੇ ਦੁੜਾ ਦੁੜਾ ਕੇ ਥੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਉਹ ਜਗਮੋਹਣ ਤੋਂ ਪੁੱਛਦਾ ਹੈ,
“ਕਿਹੜੇ ਕੰਟਰੀ ਹੋਇਆ ਇਹ ਸ਼ੋਹਦਾ?”
“ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਕੰਟਰੀ ਜਿਹਦੇ ਨਾਲ ਮੁਜਰਮਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਇਥੋਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਅਪਰਾਧੀ ਲੈਣ ਦੇਣ ਦਾ ਕੋਈ ਮੁਹਾਇਦਾ ਨਾ ਹੋਵੇ ਉਥੋਂ ਮੁਜਰਮ ਨੂੰ ਐਕਸਟਰਾਡਾਈਟ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਇਥੋਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕਰਿਮੀਨਲ ਈਸਟਰਨ ਯੂਰਪ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਲੁਕਦੇ ਆ, ਦੋ ਕੁ ਜ਼ਜੀਰੇ ਗਰੀਸ ਦੇ ਵੀ ਆ।”

ਸਾਊਥਾਲ (ਕਾਂਡ 61)

       ਪੱਚੀ ਨੰਬਰ ਵਿਚ ਜੋਧਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਦਬਕਾ ਹਾਲੇ ਵੀ ਚੱਲਦਾ ਹੈ। ਦਬਕਾ ਮਾਰ ਕੇ ਕਿਰਾਇਆ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਮੀਕਾ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਕਿਰਾਏ ਨੂੰ ਨਾਂਹ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਮੀਕੇ ਦਾ ਉਸ ਘਰ ਵਿਚ ਆਉਣਾ ਉਸ ਨੇ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਕ ਵਾਰ ਤਾਂ ਉਹ ਸਾਰੇ ਕਿਰਾਏਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਦੇ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਮੀਕੇ ਨੇ ਇਥੇ ਆਉਣਾ  ਤਾਂ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਕਰ ਲਓ। ਨਿੰਮਾ ਤੇ ਮਿੰਦੀ ਮੀਕੇ ਨੂੰ ਨਾ ਆਉਣ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।
       ਦੇਬੀ ਦੀ ਲੱਤ ਹੁਣ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਖਰਾਬ ਹੈ ਪਰ ਹੁਣ ਉਹ ਹੋਰਨਾਂ ਤੋਂ ਛੁਪਾ ਕੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਹਾਲੇ ਤਕ ਵੀ ਉਹ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਨਹੀਂ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਡਾਕਟਰ ਪੁਲੀਸ ਹੀ ਨਾ ਬੁਲਾ ਲਵੇ।
       ਹੁਣ ਤਾਰਾ ਉਥੋਂ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਤਾਰੇ ਵਾਲਾ ਕਮਰਾ ਹੁਣ ਝੰਮੇ ਕੋਲ ਹੈ। ਝੰਮੇ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਵੀ ਕੁਝ ਕੁ ਮਜ਼ਾਕੀਆ ਜਿਹਾ ਹੈ। ਉਹ ਜੋਧਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ,